Resmi Şirket Kuruluşu ve Vergi Süreçleri | E-Ticaret Rehberi

E-ticaret yapmaya başlamak için öncelikle resmi bir şirket sahibi olmanız gerekiyor. İnternetten satış yapmak her ne kadar evden yürütülen bir iş olsa da, yasal olarak ticari faaliyet sayılır ve vergiye tabidir. Dolayısıyla internetten satış yapıyorsanız şirket kurup vergi mükellefi olmanız zorunludur. Ayrıca kredi kartıyla ödeme alabilmek (sanal POS kullanımı) ve her satışa fatura kesebilmek için de resmi olarak vergi mükellefi olmalısınız. Sanal POS tarafında iyzico, PayTR, Sipay, Tami ve Moka United gibi sağlayıcılarla çalışabilirsiniz. Şirket kurmadan sosyal medya üzerinden satış yapanlar oluyor; ancak bu hem yasal değil (yakalanırsanız ciddi vergi sorunları yaşayabilirsiniz) hem de uzun vadede büyüyebilecek bir yöntem değil. İşinizi kurumsal bir zemine oturtmak, ileride sorunsuz büyüyebilmek için en sağlıklı yoldur. Bu yazıda, şirket türünüzü seçmekten vergi ve yasal yükümlülüklere kadar dikkat etmeniz gereken noktaları sade bir dille ele alacağız.

Şirket Türü Seçimi

Türkiye’de bireysel bir girişimci olarak e-ticarete başlarken en pratik yol genellikle bir şahıs şirketi kurmaktır. Şahıs şirketleri kurulumu en kolay ve maliyeti en düşük şirket türüdür; birkaç basit evrakla başvurup, genellikle 1-2 gün içinde resmi olarak şirketinizi kurabilirsiniz. Diğer şirket türlerine kıyasla kuruluş masrafı düşüktür ve prosedürler azdır. Alternatif olarak Limited Şirket veya daha büyük ölçekli işler için Anonim Şirket de kurulabilir, ancak bunlar daha karmaşık kuruluş işlemleri ve muhasebe yükümlülükleri getirir. Kısaca farklı şirket türlerine baktığımızda:

Şahıs Şirketi: Tek kişi tarafından kurulabilen en basit şirket türüdür. Kuruluş işlemleri hızlı ve masrafları düşüktür; gerekli evraklar az olduğu için birkaç gün içinde şirketinizi açabilirsiniz. Vergisel açıdan gelir vergisine tabidir, yani kazancınız arttıkça kademeli olarak artan oranlarda vergi ödersiniz. Küçük ve orta ölçekli e-ticaret işleri için çoğunlukla yeterlidir ve ileride dilerseniz kapanışı da en kolay olan şirket türüdür. Ancak şahıs şirketinde şirket borçlarından tüm kişisel mal varlığınızla sorumlu olursunuz (şirket ve şahıs hukuken ayrılmaz).

Limited Şirket (LTD): Bir veya daha fazla ortakla kurulabilir. Resmi olarak en az 10.000 TL sermaye koymanız gerekir. Kuruluşu için bir şirket ana sözleşmesi hazırlayıp noterden onaylatmak ve ticaret siciline kayıt yaptırmak gerekir. Vergisel olarak kurumlar vergisine tabidir (kâr üzerinden sabit oranlı vergi, yaklaşık %20 civarında). Limited şirketin önemli bir avantajı, ortakların şirketin borçlarından koydukları sermaye tutarı ile sınırlı sorumluluğa sahip olmasıdır; yani şirket borçları nedeniyle kişisel mal varlığınız riske girmez. E-ticaret işiniz belirli bir ölçeğe ulaşırsa veya birden fazla ortakla çalışacaksanız limited şirket düşünülebilir.

Anonim Şirket (A.Ş.): Daha büyük ölçekli veya ileride halka açılma planı olan işler için tercih edilen sermaye şirketidir. En az 50.000 TL sermaye şartı vardır. Hisse senetleri çıkarabilir, ortak sayısında üst sınır olmadan kurulabilir ve halka arz imkânı gibi avantajlar sunar. Ortakların sorumluluğu yine taahhüt ettikleri sermaye ile sınırlıdır. Ancak yeni başlayan bir e-ticaret girişimi için genellikle anonim şirket gerekmez; kuruluş ve işletme süreçleri daha zahmetlidir ve maliyetlidir.

Hangi şirket türünü seçmeli? E-ticarete yeni başlayıp işleri tek başınıza yürütmeyi planlıyorsanız şahıs şirketi çoğunlukla yeterli olacaktır. İleride işiniz büyürse, şahıs şirketinizi limited şirkete dönüştürme imkânınız da vardır. Unutmayın, şirket türü seçimi vergi yükümlülüklerinizi ve resmi defter tutma zorunluluklarınızı da etkiler. Bu nedenle karar vermeden önce bir muhasebeciye veya mali müşavire danışmanız en doğrusu olacaktır. Uzman bir muhasebeci, sizin durumunuza göre en uygun şirket türünü önerebilir ve kuruluş işlemlerinde yardımcı olabilir.

Online Şirket Kuruluşu

Günümüzde şirket kurmak için eskisi gibi onlarca evrakla uğraşmak gerekmiyor. Pek çok işlemi dijital olarak halletmek mümkün. Örneğin e-Devlet üzerinden interaktif vergi dairesine başvurarak şahıs şirketi kuruluş başvurusu yapabilirsiniz. Ayrıca çevrimiçi platformlar veya bazı muhasebe ofisleri, belirli bir ücret karşılığında sizin adınıza online olarak şirket kurulum işlemlerinizi gerçekleştirebiliyor. Bu hizmetler; vergi dairesi kaydı, ticaret sicil işlemleri, gerekli defterlerin açılması gibi adımları sizin yerinize takip ediyor. Bu süreçte Mükellef (Workhy) üzerinden ilerlemek de mümkün. Kısacası, şirket kurma sürecini hızlandırmak isterseniz bu tür dijital hizmetleri inceleyebilirsiniz. İster kendi başınıza ister profesyonel destekle, şirket kuruluşu artık çok daha kolay hale geldi.

Vergi ve Resmi Yükümlülükler

Şirketinizi kurduktan sonra, yasalara uygun şekilde vergi vermek ve diğer resmi yükümlülükleri yerine getirmek zorundasınız. Bu adım, e-ticaret işletmenizin sürdürülebilirliği için kritik önem taşır. Vergi ve resmî mevzuata uymazsanız cezai yaptırımlarla karşılaşabilir ve işinizin devamlılığını tehlikeye atabilirsiniz. Aşağıda, e-ticaret yapan bir işletme olarak dikkat etmeniz gereken başlıca vergi ve yasal sorumluluklar özetlenmiştir:

Vergi Numarası ve Beyannameler

Şirket kuruluşuyla birlikte bir vergi kimlik numarası alırsınız. Şahıs şirketlerinde genellikle T.C. kimlik numaranız vergi numarası olarak kullanılır; limited veya A.Ş. gibi tüzel kişiler için ayrı bir vergi numarası verilir. Faaliyete başladıktan sonra satış yapmaya devam ettiğiniz sürece belirli periyotlarda vergi beyannameleri vermeniz gerekecektir. Örneğin Katma Değer Vergisi (KDV) beyannamesi aylık olarak verilir, Muhtasar (stopaj vergisi beyannamesi) aylık veya üç aylık olabilir, üç ayda bir geçici vergi beyannamesi, yıl sonunda da gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi verilir. Bu çeşit beyan ve ödemelerin zamanlarını ve hesaplamalarını takip etmek profesyonellik gerektirdiğinden bir muhasebeciyle çalışmak neredeyse zorunludur. (Not: İlk defa şirket kuracak 18-29 yaş arası genç girişimciler, Genç Girişimci Teşviki sayesinde 3 yıl gelir vergisinden ve 1 yıl Bağ-Kur priminden muaf olabiliyor. Bu tür teşviklerden haberdar olup yararlanmayı unutmayın.)

Fatura Kesme (E-Fatura ve E-Arşiv)

E-ticarette yaptığınız her satış için müşterinize fatura düzenlemeniz yasal bir zorunluluktur. Artık basılı fatura yerine e-Fatura ve e-Arşiv Fatura sistemleri kullanılmaktadır. Bir şahıs şirketi kursanız dahi, e-ticaret faaliyeti yaparken belli bir ciroyu geçmeseniz bile elektronik fatura kullanmanız tavsiye edilir. Mevcut düzenlemelere göre yıllık 500.000 TL üzeri internet satış cirosu olanların e-Fatura sistemine geçmesi zorunlu hale gelmiştir. Bu sınırın altında olsanız bile, e-ticaret yapıyorsanız en baştan e-Arşiv Fatura sistemine geçip tüm satışlarınız için dijital fatura kesmeniz işinizi kolaylaştıracaktır. Ödeme aldığınız her müşteri için, sipariş tamamlandıktan sonra faturasını e-posta ile iletebilmeli veya pakete ekleyebilmelisiniz. E-fatura ve e-arşiv süreçlerini yönetmek için özel entegratör firmalardan hizmet alarak faturalarınızı dijital olarak düzenleyebilir ve saklayabilirsiniz. Bu alanda Paraşüt, Uyumsoft, İşbaşı, Logo, Mikro, KolayBi, Luca ve NetKasam gibi çözümler yaygın olarak tercih ediliyor.

SGK ve Bağ-Kur Durumu

Bir şahıs şirketi kurduğunuzda işletme sahibi olarak Bağ-Kur (4/B) kapsamında sigortalı olursunuz. Bu, sosyal güvenlik primlerinizi kendiniz ödemeniz gerektiği anlamına gelir. Eğer aynı zamanda bir yerde SSK’lı (4/A) çalışansanız, Bağ-Kur yükümlülüğünüz konusunda istisnalar olabileceğinden bunu muhasebecinizle değerlendirin. Limited/A.Ş. ortakları da belli koşullarda Bağ-Kur’lu sayılır. Bu primleri ödemeyi ihmal etmeyin; hem yasal bir yükümlülüktür hem de emeklilik için gün saymanızı sağlar. Şirket kurulumu sonrasında aylık sabit giderleriniz arasında Bağ-Kur priminin de olacağını planlarınıza mutlaka dahil edin.

Yerel Yasal İzinler

Eğer gıda, kozmetik, takviye edici gıda, sağlık ürünleri gibi özel izin gerektiren ürünler satacaksanız, ilgili bakanlık ve kurumlardan (örneğin Tarım ve Orman Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı gibi) onaylı izinleriniz olması gerekir. E-ticarette her ne satıyorsanız, o ürün fiziki bir mağazada satılırken hangi yasal şartlara tabiyse siz de aynı şartlara tabisiniz. Örneğin kozmetik satıyorsanız ürünler için TİTCK kaydı gerekebilir; gıda satıyorsanız üretim izni, etiketleme yönetmeliğine uygunluk vb. gereklilikler vardır. İşe başlamadan önce sektör mevzuatını araştırmayı ve gerekli izinleri almayı ihmal etmeyin.

KVKK ve Mesafeli Satış Sözleşmesi

Web sitenizde Gizlilik Politikası (KVKK metni) ve Mesafeli Satış Sözleşmesi bulundurmak yasal zorunluluktur. KVKK (Kişisel Verilerin Korunması Kanunu) gereğince, müşterilerinizin verilerini nasıl topladığınızı, ne amaçla sakladığınızı ve nasıl kullandığınızı açıkça anlatmalısınız. Mesafeli satış sözleşmesi ise müşteri ile yaptığınız satışın şartlarını (teslimat, iade, cayma hakkı vb.) düzenler. Bu metinler sitenizde kolay erişilebilir olmalı ve sipariş sırasında alıcının onayına sunulmalıdır. Bu dokümanları hazırlarken mümkünse hukuki danışmanlık alın veya güvenilir şablonlar kullanın; eksik/hatalı bilgiler yüzünden yasal yaptırımlarla karşılaşmak istemezsiniz.

Özetle, şirket kurma aşamasını tamamladığınızda artık resmi olarak ticari faaliyete başlamaya hazırsınız. Şirket unvanınızın mümkünse marka adınızla uyumlu olmasına dikkat edin (ticaret siciline kayıt yaparken marka adınızı unvan içinde geçirmek marka bilinirliği açısından faydalı olabilir). Yasal temeliniz sağlam olduğuna göre, şimdi dijital dükkanınızı açmak için geri sayım başlayabilir. Sırada, e-ticaret operasyonunuzun teknik belkemiği olan altyapı seçimi ve sitenizi kurma adımları var. Bunları da doğru planlayarak çevrimiçi işinizi sağlam bir şekilde büyütebilirsiniz!